5X must-sees in Baarle

Baarle beschikt over talloze bezienswaardigheden en bijzondere plekjes dankzij de unieke enclavesituatie. Wij hebben vijf bijzondere plekjes voor je op een rijtje gezet die jij gezien moet hebben tijdens een bezoek aan Baarle.

Unieke enclavesituatie

Vaak wordt gedacht dat Baarle precies op de grens van Nederland en België ligt, waarbij de grens door één straat loopt. Dit is echter onjuist. In Baarle is er namelijk sprake van een enclavesituatie. Een enclave is een stuk grondgebied dat geheel omringd is door grondgebied van een andere staat. Wat Baarle zo uniek maakt is dat er niet sprake is van één enclave; het zijn er dertig in totaal!
De grens loopt in Baarle dus kris kras door wegen, huizen en tuinen. In de bebouwde kom van Baarle worden de enclavegrenzen overal zichtbaar gemaakt met behulp van speciale stoeptegels en aluminium plaatjes in het wegdek. Zo kun je precies zien waar de grens loopt. Ook aan de nationale driekleur die op de huisnummerbordjes is weergegeven, kun je zien of de voordeur van een woning of gebouw zich in België of Nederland bevindt.

Het Belgische Baarle-Hertog bestaat uit 22 enclaves. Deze 22 stukken grond zijn geheel omgeven door Nederlands grondgebied. Het Nederlandse Baarle-Nassau heeft op haar beurt 8 enclaves, waarvan er 7 als sub-enclaves in de twee grootste Belgische enclaves liggen en één nabij het kerkdorp Zondereigen.

Heemhuis

Van 1877 tot 1986 was in het Heemhuis het gemeentehuis van Baarle-Hertog gevestigd. Sinds 1989 is de Heemkundekring Amalia van Solms er gehuisvest, die het verleden van de twee Baarles en hun inwoners bestudeerd. Het gebouw is bij ministerieel besluit van 7 maart 1994 tot monument verklaard. De Heemkundekring organiseert met regelmaat tentoonstellingen.

Stationsspanten Bels Lijntje

Op 1 oktober 1867 reden de eerste treinen over de spoorlijn tussen Turnhout en Tilburg. Bijna 40 jaar later werd op de grens Baarle-Grens/Weelde-Statie een groot internationaal grensstation geopend met een stationsgebouw van maar liefst 167 meter lang. De landsgrens België/Nederland doorsneed dit stationsgebouw precies in het midden. Op het verhoogde eilandperron van ruim 370 meter lang arriveerden en vertrokken aan de westkant de reizigerstreinen van en naar Nederland en aan de oostkant die van en naar België. Het perron, dat ooit bijna volledig overkapt was, is vandaag de dag nog altijd zichtbaar. In 2017 werden aan beide zijden van de grens twee enorme spanten geplaatst. Het zijn exacte kopieën van de originele stationsspanten van vroeger. Door het herplaatsen van deze spanten herleeft het spoorverleden van het Bels Lijntje weer iets meer.

Huis met twee huisnummers

Deels op de kleinste Belgische enclave, ligt het huis op Loveren met twee huisnummers, het Belgische nummer 2 en het Nederlandse nummer 19. De grens loopt hier midden door de voordeur. En net de plaats van de voordeur bepaalt het land van woonst en dus ook het adres. Dit is te zien aan het huisnummer: staat de voordeur in Nederland, dan draagt het huisnummerbordje de Nederlandse driekleur, staat ze in België, dan heeft het huisnummer de Belgische driekleur. De bewoners van dit huis mochten zelf hun adres en dus hun land van domicilie kiezen!

De Grenspaal

Midden in het centrum, voor de St. Remigiuskerk, staat een grenspaal. Dit is een getrouwe kopie van de officiële grenspalen en is hier in 1976 geplaatst ter herinnering aan de officiële vaststelling van de grens tussen Nederland en België tussen grenspaal 214 en 215. Deze grenspaal staat symbool voor alle internationale kruispunten binnen de Baarles. Op deze grenspaal staan beide nummers vermeld en aan iedere kant is de nationale Leeuw afgebeeld.